Kontrola biletów rozpoczyna się po odjeździe z przystanku po czasie, w którym wsiadający pasażerowie mieli możliwość skasowania biletów. Kasowniki w trakcie kontroli są blokowane. Zasadniczo następuje zablokowanie wszystkich kasowników, możliwe jest zablokowanie jednego, dwóch lub więcej kasowników. Skasowanie biletów w tym czasie jest niemożliwe.
Bilet skasowany w czasie kontroli jest nieważny.
Każdy pasażer jest zobowiązany posiadać w trakcie przejazdu pojazdami ważny bilet lub dokument uprawniający do bezpłatnych przejazdów. W przypadku korzystania z przejazdów z ulgą 50% pasażer zobowiązany jest posiadać ważny bilet oraz dokument uprawniający do przejazdów ulgowych. Na żądanie kontrolera biletów pasażer jest zobowiązany okazać bilet oraz dokumenty, o których mowa wyżej, w sposób umożliwiający odczytanie danych zawarty w dokumencie.
Kontrola biletów
Weryfikacja ważności biletów odbywa się przez przyłożenie do czytnika przeciągnięcie przez szczelinę służącą do odczytu danych w urządzeniu kontrolerskim/ocenę wzrokową przez kontrolera w zależności od formy nośnika. Podczas kontroli biletów imiennych kontroler porównuje zgodność wizerunku osoby okazującej bilet ze zdjęciem na awersie karty, które powinno przedstawiać tę właśnie osobę.
Opłata dodatkowa/Zniżki/Wezwanie do zapłaty
W przypadku stwierdzenia braku ważnego biletu lub uprawnień do bezpłatnego bądź ulgowego przejazdu, kontroler nakłada na pasażera wezwanie do zapłaty - opłatę dodatkową. Osobom które nie uregulowały zobowiązania na podstawie art. 359 § 4 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r.poz. 121, z późn. zm.1) zostaną doliczone do wartości opłaty dodatkowej odsetki ustawowe oraz zostaną wobec tych osób prowadzone czynności opisane w zakładce windykacja. W każdym w wyżej wymienionych przypadkach kontroler wzywa pasażera do okazania dokumentu umożliwiającego stwierdzenie tożsamości i na jego podstawie wystawia wezwanie do uiszczenia opłaty dodatkowej. Pokwitowanie opłaty dodatkowej lub wezwanie do zapłaty wystawione w pojeździe nie upoważnia pasażera do kontynuowania jazdy tym pojazdem, w którym została nałożona.
Uprawnienia kontrolera
W przypadku nieokazania kontrolerowi dokumentu tożsamości celem wystawienia wezwania do zapłaty opłaty dodatkowej:
1) Kontroler biletów ma prawo ująć pasażera, a następnie niezwłocznie przekazać go Policji lub innym organom porządkowym, które mają zgodnie z przepisami prawo zatrzymania pasażera i podjęcia czynności zmierzających do ustalenia jego tożsamości;
2) Do czasu przybycia funkcjonariusza Policji lub innych organów porządkowych Pasażer zobowiązany jest pozostać w miejscu przeprowadzania kontroli lub innym miejscu wskazanym przez kontrolera;
3) Kontroler ma prawo zatrzymać za pokwitowaniem bilety oraz dokumenty poświadczające ulgowe bądź bezpłatne przejazdy w przypadku podejrzenia ich podrobienia lub przerobienia.
Przepisy karne
Dz.U.2015.0.915 t.j. - Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe
Art. 87 a - Podróżny, który w czasie kontroli dokumentów przewozu osób lub bagażu, mimo braku odpowiedniego dokumentu przewozu, odmawia zapłacenia należności i okazania dokumentu, umożliwiającego stwierdzenie jego tożsamości, podlega karze grzywny.
